'JONG GELEERD, OUD GEDAAN!'

 

‘Ik geloof wel dat dat bestaat, maar als je daar last van hebt, is het toch aan jezelf om het op te lossen,’ sprak een van de dames met wie ik door Italië reisde, toen ik haar vraag over mijn boeken beantwoordde. Ik vond het knap dat ze erkende dat bore-out bestaat, maar verder maakte haar reactie me niet blij. Dat zag ze blijkbaar aan mijn gezicht en ze vervolgde. ‘Als je zo’n tegenzin in je werk hebt dat je er ziek van wordt, ga je toch iets anders doen. Banen genoeg!’

 

Aha, dat was een ‘oude bekende’ en omdat ik het uitleggen van dit vraagstuk als mijn missie zie, vertelde ik dat er niet altijd zo veel banen zijn als vandaag de dag, dat het te vinden werk mogelijk niet past bij wat je wilt en kunt en dat je soms ziek bent voordat je er erg in hebt. Je weet immers  niet wat er met je gebeurt.

 

Mevrouw luisterde fronsend. Kon het echt zo erg zijn?  Daar kon ze zich niets bij voorstellen. Waarom lieten mensen het dan zo ver komen? Dus begon ik aan deel twee van mijn uitleg. Dat die mensen soms de vaardigheden, durf en het zelfvertrouwen missen om in actie te komen en dat dat kan komen door hun opvoeding.

 

Termen als bovenstroom, onderstroom, onderbewuste, loyaliteit en familiesysteem laat ik maar achterwege in zo’n gesprek. Het moet begrijpelijk zijn voor iedereen.

 

Ik vroeg haar of ze ervaring had met burn-out en ze knikte naar haar echtgenoot. Ruim een jaar had hij ziek thuis gezeten. ‘Maar’ ging ze verder, ‘het lag ook wel 'n beetje aan hemzelf. Hij kon geen nee zeggen en laadde altijd te veel hooi op zijn vork en dacht dat als hij iets niet oppakte, niemand het deed’. Ik vroeg haar waar hij dat geleerd had en ze antwoordde peinzend: ‘Vroeger bij hem thuis natuurlijk. Hij was de oudste van vijf kinderen en zijn vader stierf, toen hij 8 was. Als je als kind leert voor alles verantwoordelijk te zijn, kun je later natuurlijk makkelijk burn-out raken.’ Ik vroeg haar of hij dat nog steeds zo deed. ‘Nee, sinds hij therapie heeft gehad, geeft hij gelukkig sneller zijn grenzen aan,' was haar reactie.

Ik zweeg even voordat ik mijn laatste vraag stelde: Of ze zich kon voorstellen dat het bij bore-out ook zo gaat dat je als kind dingen vroeger geleerd hebt waar je nu veel last van hebt en dat je hulp nodig hebt om dat te veranderen. Ze knikte langzaam: ‘Ja, dat geloof ik wel.’

 

Ze begon het te begrijpen. Toch is haar originele reactie op dit moment helaas nog maatgevend voor hoe het gemiddelde publiek kijkt naar bore-out, wat het voor de mensen die hiermee te maken hebben moeilijk maakt om zich te melden en hulp te zoeken.

 

Ook dat hoop ik een beetje te veranderen met het werk dat ik doe in het kader van een (dreigende) bore-out.