Wat doen we met de tijd, als het leven

(groten)deels stil staat?

Ze kon natuurlijk niet uitblijven: een blogtekst over boreout en de crisissituatie. Als ik het zelf niet al bedacht had, maakten lezers van de vorige exemplaren me er wel op attent. "Boeiend fenomeen, boreout, in een tijd waarin zo veel mensen thuis zitten en zo veel minder omhanden hebben", zegt de een. De ander merkt op, dat niet alleen boreout maar ook burnout dreigt. Als ik de verslagjes van moeders lees, die momenteel het thuis werken moeten combineren met de aanwezigheid van hun schoolgaande kinderen van wie ze zowel moeder als juf moeten zijn, kan ik me daar ook veel bij voorstellen. Maar hoewel ook dat fenomeen aandacht verdient, concentreer ik me op boreout: hoe vul je je dagen, als je ineens zoveel minder structuur en zoveel meer tijd hebt? Hoe voorkom je, dat je beroerd wordt van verveling?

Volgens psychiater, Witte Hoogendijk, die voor de Volkskrant van gisteren (21 maart 2020) geïnterviewd werd, vallen er voor veel aspirant burnout kandidaten ook veel stressoren weg. Ze ‘moeten’ ineens veel minder dan anders, kunnen zich verbazen over het gemak waarmee activiteiten blijkbaar gecanceld kunnen worden, zonder dat de wereld meteen vergaat. Daardoor kan weer gemakkelijker een gezond deel van hun psyche worden aangesproken.

Voor boreout geldt natuurlijk juist, dat de stress verhoogd kan worden, als je te weinig zinnigs omhanden hebt. Daarom hier wat richtlijnen.

Allereerst is het belangrijk om ook onder de nieuwe omstandigheden te zorgen voor een vast dagritme. De verleiding is groot om maar wat rond te hangen en intussen het ene verontrustende bericht na het andere op tv of social media te bekijken. Ik heb dat zelf in het begin ook gedaan. Ik keek veel vaker naar het nieuws dan anders en raadpleegde vaker nieuwssites. Totdat ik me realiseerde, dat ik daar alleen maar naar van werd en er niet veel mee opschoot. Ik kan toch niet bepalen, wie van de elkaar tegensprekende partijen gelijk heeft en ook van de overkill aan nieuwsfeiten werd ik beroerd. Intussen heb ik besloten me te beperken tot het dagblad en één nieuwsuitzending 's avonds rond acht uur. Zo vind ik een goede balans tussen enerzijds het risico mijn kop in het zand te steken en anderzijds in de informatie te verdrinken.

Het mag duidelijk zijn, dat het voor de meeste mensen ook beter is om min of meer vaste opsta-, naar-bed-gaan- en maaltijdtijden te hanteren dan ook dat maar een beetje van het toeval af te laten hangen. Voor de meesten is het nou eenmaal essentieel dat er wat structuur is in hun leven.

In aanvulling op het voorgaande is het ook belangrijk om actief te blijven. Fysiek actief door bijvoorbeeld te gaan fietsen of wandelen, zolang dit nog kan en mag. Dat zijn ook activiteiten waarbij je de noodzakelijke sociale afstand goed in acht kunt nemen. Als je een tuin(tje) hebt, zijn er nog wel meer mogelijkheden. Bij kinderen zou ik denken aan touwtje springen, hinkelen, elastieken, badmintonnen en eigenlijk is er geen reden waarom volwassenen dat niet zouden kunnen doen. Als je je fantasie gebruikt, is er veel mogelijk. Gelukkig zijn de weersomstandigheden ons op dit moment gunstig gezind.

Geestelijk actief kun je op allerhande manieren zijn. Je kunt dammen of schaken, of je met andere gezelschapsspelen bezighouden maar ook in je eentje schrijven, lezen, puzzelen, knutselen en ga zo maar door. Maak een dagboekje waarin je noteert, hoe je de dagen beleeft. Geef vooral aandacht aan de positieve aspecten. Als je met meerderen iets onderneemt, moet je wel de sociale afstandsregels borgen. Denk ook aan muziek maken en beluisteren 

Wil je het groter aanpakken, dan kun je ook die kamer behangen, waarvan je dat al langer van plan was, een nieuw tuinhuisje installeren, als je je tuin voorjaarsklaar hebt gemaakt. Het zonnetje dreef al velen naar buiten en ik zag heel wat tuiniers aan het werk. De bouwmarkten zijn nog open, evenals de tuincentra. In die laatste kun je ook benodigdheden voor je (huis)dieren kopen, die in de supermarkten niet voorhanden zijn. De milieustations draaien overuren, want er zijn veel mensen begonnen met opruimen. Misschien heb je ooit gehandwerkt en voel je ervoor om  het breien, haken, borduren of macrameeën weer op te pakken. Pak je naaimachine uit en maak eindelijk die jurk of broek, waar je het stof al zo lang voor in huis hebt, bak een cake, een taart of een andere traktatie voor je gezin en/of anderen. Ik zag een filmpje van iemand die zijn oude elektrische trein tevoorschijn had gehaald en opgebouwd.

Je zou ook kunnen kijken, of er mensen in de omgeving zijn voor wie je wat kunt betekenen. Misschien moeten er honden worden uitgelaten, boodschappen (voor ouderen) gedaan, of doe je mensen, die nog meer geïsoleerd zijn dan jijzelf, een plezier door een lief kaartje in hun brievenbus te gooien, gemaakt en geschreven door jou of een van je kinderen. Je zou grotere hoeveelheden kunnen koken dan anders en anderen hierin mee  laten delen. .

Belangrijk is vooral, dat je dingen bedenkt met een doel. Of dat doel nu is, dat je er zelf van geniet, dat je er iemand anders een plezier mee doet, of dat het een concreet resultaat oplevert, het is fijn als je achteraf kunt zeggen: mooi, dat heb ik toch maar gedaan en daar ben ik blij om! Zelfs het op orde maken van de administratie kan een goed gevoel geven.

Ook is het belangrijk om plannen te maken en niet ál te veel bij het moment en het toeval te leven. Vooruit te kijken en je af te vragen: “Wat ga ik vanavond doen en wat morgen?”

Het belang van een goede nachtrust, gezonde maaltijden en ontspanning is natuurlijk evident. Om te kunnen ontspannen zijn mindfulness en yoga goede bronnen. Mijn yogaleraar, Stefan Maas, die zijn centrum met pijn in zijn hart vanwege de risico’s heeft moeten sluiten, geeft aan dat yoga beoefenen in deze spannende tijd juist heel goed is. Vanwege de beweging, de ontspanning en het versterken van het persoonlijke immuunsysteem. Op internet is waarschijnlijk van alles te vinden, maar hij wilde zijn contacten een handreiking  doen door online lessen te plaatsen, die mensen op afstand kunnen uitvoeren. Er is een Dru Yogales, een Lu Jong Yogales en een Relax Yogales. Je kunt natuurlijk ook je eigen les samenstellen. Als je je abonneert op het (gratis) YouTube Kanaal
https://m.youtube.com/channel/UCNhWuWuFmuDCmVSiC2wOiisQ
worden de filmpjes zichtbaar. Hij reserveert de link niet voor zijn klanten, dus ik maak hem met zijn toestemming  aan jullie bekend. Dankjewel, Stefan!

Tot slot is het natuurlijk verschrikkelijk belangrijk om de humor te bewaren, zoals ook Witte Hoogendijk in het Volkskrantartikel zegt. We kunnen nog steeds communiceren, al moeten we daar soms andere wegen voor zoeken en  basisbehoeften als voedsel en een dak boven ons hoofd zijn niet  in het geding. Gelukkig lukt die humor over het algemeen wel, want er komen op social media ook relativerende bijdragen voorbij. Ik denk daarbij aan het verhaaltje, dat mijn broer me voorlas over een persoon, die zich in de supermarkt ergerde aan iemand, die rondreed met een karretje met enorme hoeveelheden pakken toiletpapier erin. Hij ging tegen hem te keer over de nare kanten van hamsteren en de gevolgen die het heeft voor de minder bedeelden en de Voedselbanken. Nadat de jongeman dit men een glimlach had aangehoord, antwoordde hij zoiets als: “Is goed meneer, dan ga ik nu weer verder met vakken vullen!”

Ik besef dat veel van mijn richtlijnen alleen werken voor mensen die fysiek en psychisch goed in staat zijn om ze op te volgen. Ook besef ik, dat mensen met een niet zo goed gevulde portemonnee, of die (met velen) in een kleine woning zonder tuin verblijven, minder mogelijkheden hebben. Toch hoop ik, dat iedereen er wat uit kan halen voor zichzelf.

Wat ik zelf allemaal doe? Per dag maak ik - zolang het nog mag en kan -  in ieder geval een wandeling van een uur. Voor morgen heb ik het bladervrij maken van mijn tuintje gepland. Het Ganeshabeeld, dat achterin staat, is begroeid met  mos en heeft een schrobbeurt nodig en er is nog wat snoeiwerk te doen. Dan is morgen wel voorbij. Misschien was ik de gordijnen in mijn huiskamer, een enorme klus, en er zijn  nog heel wat kasten op te ruimen. Leesvoer is er te kust en te keur en last but certainly not least heb ik mijn poes, Noortje, die me aangenaam bezig houdt. Natuurlijk ga ik ook aan de slag met de lessen van Stefan.

En als ik dat allemaal achter de rug heb of al in dezelfde tijd, wacht me nog een leuke klus: het herschrijven van het manuscript van mijn boek over boreout. Dat is na de eerste bespreking wel nodig en ik heb er weer veel zin in!