HET BEDRIEGERSFENOMEEN: VEILIG ACHTER JE MASKER

Hoe zou mijn masker eruitzien? Ik heb wel een vermoeden van het antwoord op die vraag, maar je kunt het beter vragen aan de mensen die mij goed kennen. Zoals veel personen geen weet hebben van bedriegersgevoelens en van het feit dat ze er last van hebben, wist ik het ook lang niet van mezelf.

Een beeld dat nauw verbonden is met het bedriegersfenomeen, is het masker. Mensen die lijden onder bedriegersgevoelens, durven er niet op te vertrouwen dat ze kunnen wat ze  kunnen. Als ze erkenning krijgen voor een geleverde prestatie, denken ze iets in de trant van: ‘Je moest eens weten hoe het echt zit. Ik kan er eigenlijk helemaal niets van. Ik heb geluk gehad en toevallig kreeg ik allemaal makkelijke opdrachten. Iedereen zou het hebben gekund.’

Maar die gedachte klopt niet met de feiten. Voor de bewuste klus waren competenties en vaardigheden nodig waar die persoon over beschikt, maar echt niet zomaar iedereen.

Hoewel hij dus van mening is dat hij er niets van kan, zwijgt hij. Hij rept niet over zijn vermeende onvermogen. Dat zou te grote risico’s met zich meebrengen: om je baan te verliezen, vrienden kwijt te raken, uitgelachen te worden, alleen te komen staan. Denkt hij…

Doordat hij er niets over zegt, voelt hij zich een bedrieger. Hij houdt de mensen voor het lapje, houdt de indruk in stand dat hij meer kan, meer waard is dan in werkelijkheid het geval is. Hij verstopt zich achter zijn masker en is doodsbang dat het afgerukt zal worden en hij naakt tussen de anderen komt te staan. Terwijl die angst compleet ongegrond is.

Maskers nemen verschillende vormen aan. De een overschreeuwt zichzelf, de ander kruipt weg in een hoekje om zo onzichtbaar mogelijk te zijn, de derde werkt zich te barsten. De vierde doet het van tijd tot tijd allemaal en dat geldt, denk ik, ook voor mijzelf. En dat zijn maar enkele voorbeelden.

Wat zou het fijn zijn, als iedereen ‘gewoon’ zichzelf kon zijn. Je bewust van je kwaliteiten en niet bang om fouten te maken. Missers kunnen zien als materiaal om van te leren. Weten dat je er dan nog niet bent, maar dat je het altijd opnieuw kunt proberen. Dat feilbaarheid hoort bij het mens zijn en dat perfectie niet alleen onnodig, maar ook onhaalbaar is.

Dat elke dag weer nieuwe kansen biedt. Het vraagt moed om ervoor open te staan en ze te grijpen. Soms moet je eerst weten waar je angst vandaan komt en daar - zo nodig - wat hulp bij zoeken…

Weet jij hoe jouw masker eruitziet?