“Bored” tussen de rails…

Zoals ik jullie in een vorige blogtekst vertelde, doe ik momenteel een cursus “Engels voor gevorderden”. Het begint al flink op te schieten, de teksten worden  ingewikkelder, langer en abstracter, maar wat het belangrijkste is: ik doe het nog steeds met plezier!

De meeste van de lees- en luisterteksten zijn best interessant, maar onlangs zat er een tussen, die mijn aandacht meteen trok. Het schrijven van een boek over boreout brengt nou eenmaal met zich mee, dat je een extra zintuig ontwikkelt voor zaken die ermee te maken hebben.  “Bored to death by an empty existence” (Dodelijk verveeld door een leeg bestaan) stond er als titel boven. De tekst komt uit The Daily Telegraph, helaas staat er niet bij van wanneer, maar gezien de inhoud kan ze niet van lang geleden zijn.

Het artikel gaat over een 18-jarige jongen, die zichzelf onthoofdde door met zijn hoofd op de treinrails te gaan liggen. Het woord “bored” had hij met stenen tussen de rails “geschreven”. 

Natuurlijk was ik benieuwd waardoor deze jongeman zo verveeld was geraakt dat hij zelfs niet meer wilde leven. Helaas vertelt de historie dit niet, want het artikel gaat verder in algemene zin.

De schrijver betuigt zijn spijt over het feit dat er over het fenomeen “verveling” nog zo weinig geschreven wordt, laat staan dat het vermeld wordt in de medische literatuur. De verklaring hiervoor is volgens hem dat verveling niet gemeten kan worden en alles wat je niet kunt meten, bestaat niet volgens sommigen.

Verder beweert hij dat verveling een beetje een luxe probleem is, het resultaat van een zekere welvaart. De strijd om het bestaan is het bezit van voeding en kleding voorbij, dus stelt men nu eisen op een hoger niveau van de maatschappelijke behoefte ladder. Je kunt je afvragen waar dat eindigt.

Nog steeds volgens dezelfde schrijver is een groot deel van “onze kinderen” dramatisch slecht ontwikkeld. Ze kunnen niet rekenen, niet lezen en niet spellen, geen enkele schrijver opnoemen en weten niet wanneer de Tweede Wereldoorlog plaatsvond. Dit vacuüm zou gevuld worden met elektronisch vermaak en als je je eenmaal dagelijks urenlang hieraan overgeeft, weet je al snel niet meer wat er in de buitenwereld gebeurt. Die externe realiteit wordt voor jou dan betekenisloos en saai, want je bent nou eenmaal gewend aan die snel voorbij vliegende plaatjes op je computer.

Een heel aparte kijk op het fenomeen “verveling”, vind ik. Laten we terug gaan naar de jongen, die zijn hoofd op de rails legde met naast hem het woord “bored” in stenen. De schijn wordt gewekt dat ook hij zijn leven voor de computer sleet en alleen maar bezig was met gamen. Dat ook hij de saaie realiteit buiten zijn scherm en toetsenbord niet meer aankon. Nergens in de tekst is echter ook maar een spoortje bewijs te vinden, dat deze suggestie klopt. Het is zelfs de vraag of de schrijver de reden zelf kent.

Misschien was die jongen hoogbegaafd en verveelde hij zich op school letterlijk dood met de stof die te gemakkelijk en/of te oninteressant voor hem was. Misschien moest hij zijn studie bekostigen met een baantje als vakkenvuller, ook niet het meest inspirerende werk om dag in dag uit mee bezig te zijn. Misschien deed hij ander werk dat eigenlijk niet voor hem was weggelegd. Misschien had hij een studie gekozen, waardoor hij totaal niet geboeid werd. Misschien was het een combinatie van dit soort factoren. Veel “misschiens” en het echte antwoord zullen we nooit weten.

Wat ik met de schrijver eens ben, is dat verveling voor een stukje een luxe probleem is. Jongeren, maar ook volwassenen hoeven zich in onze omgeving vrijwel niet meer in te zetten voor behoeftes aan de basis van het bestaan. Werken is al lang niet meer uitsluitend een manier om brood op de plank te brengen. De meerderheid van de volwassen bevolking brengt een groot deel van zijn leven door op zijn werk, tenminste in onze welvarende, westerse wereld. Naarmate de hoeveelheid tijd die aan werk besteed wordt groeit, zal ook de behoefte groter worden dat de taken die daar moeten worden gedaan, gevarieerd, interessant, prikkelend, boeiend en op niveau zijn. Hoe meer aan die behoefte beantwoord wordt, hoe kleiner de kans dat je aandacht voor je verveling “moet” trekken, zoals die 18-jarige jongen. Dat veel jongeren weinig ontwikkeld zijn, mag dan wel dramatisch genoemd worden, een dergelijke uitweg uit de ellende is volgens mij pas echt dramatisch.

Wat mij vooral bijblijft, is waartoe verveling je blijkbaar kan drijven, ongeacht de vraag waardoor ze veroorzaakt wordt. Ook hopeloosheid is niet te meten, maar laten we uit die constatering toch maar niet concluderen dat hopeloosheid niet bestaat. Het had waarschijnlijk niet zo ver hoeven komen, als die jongen had geweten tot wie hij zich kon wenden voor begrip, erkenning en vooral ook voor hulp.